Máy tính bị treo: Nguyên nhân cơ bản và cách khắc phục

Đa số các nguyên nhân khiến cho máy tính đóng băng là do phần mềm, và thường thì do một chương trình gây ra, nhưng hậu quả có thể ảnh hưởng tới toàn bộ hệ thống. Nguyên nhân còn lại là do phần cứng. Điện áp không đủ cũng sẽ khiến máy tính gặp rắc rối khi hoạt động, và có thể dẫn đến đóng băng. Bộ nhớ cũng là một thủ phạm mà bạn cần lưu tâm.

Dưới đây là giải pháp khắc phục khi máy tính hay bị treo dựa trên các nguyên nhân phổ biến:

Vấn đề phần mềm khiến máy tính bị treo

1. Máy tính bị nhiễm virus

Đây được coi là lý do phổ thông nhất. Có rất nhiều loại virus gây lỗi hệ điều hành và làm máy bị treo. Bạn có thể khắc phục bằng cách sử dụng một chương trình diệt virus đáng tin cậy để quét toàn bộ hệ thống.

Một số chương trình diệt virus được khuyên dùng như: Symantec Endpoint Protection, AVG Antivirus, Kaspersky Antivirus hay Bitdefender Pro Plus...

2. Vấn đề do phần mềm khác chạy trong máy gây ra

* Áp dụng với cả máy tính để bàn và máy tính xách tay

1. Nhấn Alt + F4. Thao tác này sẽ đóng lại các chương trình không bị trục trặc.

2. Nhấn đồng thời Alt và Tab để chuyển sang chương trình khác. Nếu bạn không thấy bất cứ sự thay đổi nào sau khi nhấn Alt + Tab thì hãy thử vào Task Manager bằng cách nhấn phím Ctrl + Shift + ESC. Nếu nhấn tổ hợp các phím này mà vẫn không mở ra được Task Manager thì bạn nhấn Ctl + Alt + Del, sau đó nhấn phím mũi tên xuống 4 lần để chọn "Start Task Manager" và nhấn Enter.

3. Xác định vấn đề

Nếu con trỏ chuột vẫn di chuyển một cách tự do, thì bạn cần khóa chương trình và tìm ra tiến trình đang ngốn CPU. Nếu toàn bộ hệ thống bị giật và bạn nghe thấy tiếng ổ đĩa vẫn chạy thì có lẽ bộ nhớ đang cạn kiệt.

4. Đến tab "Processes". Nhấn chuột vào cột CPU hoặc Memory để sắp xếp theo thứ tự giảm dần. Nếu chuột không hoạt động được thì nhấn Tab và phím mũi tên để di chuyển, khi đã di chuyển được tới CPU hoặc Memory, bạn nhấn Enter để chọn.

5. Chọn mục đầu tiên của danh sách - thường sẽ là chương trình gây ra vấn đề. Nếu chuột không hoạt động thì bạn sử dụng phím Tab hoặc Shirf + Tab để điều hướng trong danh sách.

6. Nhấn vào nút End Process hoặc nhấn Alt + E. Sau đó nhấn vào "End Process" trong hộp thoại xác nhận hoặc nhấn phím cách. Nếu cả hai cách này đều không có tác dụng thì có lẽ máy tính bị đơ là do các thành phần trong máy.

Vấn đề do phần cứng khiến máy tính bị đơ

1. Lỗi bộ nhớ hệ thống

Một nguyên nhân phổ biến khác khiến máy tính bị treo là do lỗi bộ nhớ RAM. Bạn có thể tải về tiện íchMemtest86 để kiểm tra xem RAM của mình liệu có hỏng không.

Nếu RAM đã hỏng thì cách tốt nhất là nên thay thế linh kiện mới. Trong trường hợp RAM vẫn hoạt động bình thường thì bạn nên làm sạch và cắm lại thanh RAM để tăng cường vùng mạch tiếp xúc.

Để vệ sinh và cắm lại RAM, bạn làm theo hướng dẫn sau: Tắt máy và rút phích cắm ra khỏi nguồn điện. Đối với máy tính để bàn, bạn hãy mở case máy ra, tham khảo hướng dẫn sử dụng nếu cần thiết để xác định vị trí và lắp lại RAM. Đẩy 2 lẫy khóa RAM ở hai bên ra và rút thanh RAM lên. Sau đó, cắm thanh RAM lại, chú ý quan sát khe cắm RAM để nhìn rõ gờ cố định trên khe và RAM. Đặt RAM sao cho khe khuyết trên chân RAM trùng khớp với khe RAM trên main. Cuối cùng, đóng lẫy lại.

Chú ý đến gờ cố định ở khe RAM để cắm RAM đúng chiều

Đối với máy tính xách tay, RAM thường ở sau nắp đậy có dán nhãn. Vặn chốt để mở nắp đậy ra, kéo và giữ lẫy kẹp RAM rồi kéo RAM về phía bạn một góc 45 độ và đẩy RAM ra khỏi khe cắm. Sau đó, cắm RAM vào khe một góc 45 độ, xoay nhẹ nhàng cho đến khi lẫy kẹp chặt RAM.

2. Lỗi vi xử lý

Bộ vi xử lý bị hỏng có thể dẫn đến treo máy. Có trường hợp CPU đã bị lỗi nhưng vẫn còn hoạt động được, khi hệ thống đòi hỏi xử lý quá nhiều, CPU không đáp ứng được và gây treo máy. Nếu CPU vẫn hoạt động bình thường, thì có thể quạt làm mát của nó có vấn đề, không làm mát cho CPU khi nó hoạt động. 

Cách xử lý đó là làm sạch quạt CPU và thay thế lớp keo giải nhiệt.

3. Lỗi card màn hình

Nếu máy tính bị đơ khi bạn khởi động lại hệ điều hành, kết thúc chế độ dòng lệnh và bắt đầu vào màn hình đồ họa hoặc khi máy tính đang phải xử lý ảnh có độ phân giải cao, chơi game nặng thì có thể nguyên nhân là do lỗi card màn hình.

Cách khắc phục trong trường hợp này là thay thế card màn hình (nếu đã hỏng) hoặc vệ sinh card màn hình.

Áp dụng với máy tính để bàn: Vặn ốc vít và đẩy các chốt phía sau để tháo card màn hình trên máy tính để bàn. Sau đó, đẩy thẳng card vào khe cắm cho khớp và vít lại.

4. Phần cứng lỏng lẻo

Các cổng kết nối phần cứng bị lỏng lẻo sẽ khiến máy tính hoạt động chập chờn và dẫn tới tình trạng treo máy. Trong trường hợp này, bạn hãy cắm chặt tất cả các card, các cổng trên máy tính để bàn.

Vấn đề quá nhiệt khiến máy tính bị treo

1. Kiểm tra nhiệt độ. Nếu máy tính của bạn hỗ trợ theo dõi nhiệt độ, thì hãy sử dụng các tiện ích được cung cấp để kiểm tra nhiệt độ. Bất cứ thành phần nào có nhiệt độ lớn hơn 60 độ C được coi là thủ phạm.

2. Xác định nếu quạt gió bị hỏng. Nếu quạt gió không chạy trong khi nhiệt độ của máy quá cao thì nó cần được thay thế. Nếu quạt gió trên máy tính xách tay bị lỗi thì bạn cần mang đến trung tâm sửa chữa để thay thế.

Kiểm tra quạt gió máy tính

3. Bổ sung quạt làm mát cho máy tính để bàn. Độ rộng cánh quạt được đo bằng mm. Kích cỡ thông thường là 80, 92 và 120 mm. Bạn cần mua quạt gió phù hợp với không gian trong máy.

Người dùng laptop có thể mua thêm một tấm đế tản nhiệt (thường kết nối thông qua cổng USB).

Đế tản nhiệt cho laptop

4. Với máy tính để bàn bạn còn có thể bổ sung thêm quạt tản nhiệt cho RAM trong máy tính.

Vấn đề do nguồn điện

Nguồn cấp điện chập chờn, công suất không đủ để cung cấp cho toàn bộ linh kiện của máy tính cũng sẽ khiến máy bị treo hoặc ngừng hoạt động. Để khắc phục, bạn cần:

1. Luôn đảm bảo rằng máy tính của bạn được cắm vào một nguồn ổn định.

2. Hãy thử máy tính tại các ổ điện khác nhau trong nhà. 

3. Cắm máy tính vào một nguồn cấp điện liên tục hoặc bộ lưu điện.

4. Nếu là máy tính để bàn: Kết nối các thành phần bên trong máy tính để bàn với các dây cáp điện khác nhau để tránh các vấn đề sụt áp.

Trên đây, chúng tôi đã hướng dẫn bạn cách khắc phục máy tính bị treo tùy thuộc vào từng nguyên nhân cụ thể. Nếu sau khi áp dụng tất cả các biện pháp trên mà máy tính của bạn vẫn không thể hoạt động bình thường được thì cách tốt nhất là bạn nên mang máy đến trung tâm sửa chữa uy tín để các kỹ thuật viên kiểm tra và sửa chữa.